Lekcja: Hebrajczyków 2,10-18 | Ewangelia: Jan 13,1-15 | Kazanie: Jan 13,21-33 

Co właściwie wiemy o Judaszu?

W Nowym Testamencie jest on wspomniany 22 razy. Zaraz przy pierwszej wzmiance – w tekście o powołaniu Dwunastu – z dopiskiem „ten, który go zdradził” (Mt 10,4). Z tym dopiskiem niczym z nazwiskiem wspomniany jest 9 razy, ale dalsze 6 razy wspomniana jest zdrada w najbliższym kontekście, a reszta to w zasadzie część składowa szerszego opowiadania – o zdradzie. Tak go zapamiętaliśmy najprawdopodobniej – jako zdrajcę. Z tym przydomkiem wszedł do historii. Stał się przysłowiem. Ale Nowy Testament nie zapomina właśnie ani tego, że był „jednym z Dwunastu“, że był powołanym przez Jezusa, że miał swoją służbę i chodził z Jezusem od jego chrztu w Jordanie (por. naprz. Dzieje Apostolskie 1, 16-25).

Patrząc na jego życie nasuwają mi się 2 pytania:

  1. Jak to się może stać, że ktoś, kto został powołany przez Jezusa na bliskiego współpracownika, staje się zdrajcą?
  2. Jak to jest możliwe, że Jezus pozwala mu zostać uczniem i pozwala mu dokonać zdrady?

Odpowiadając przedwstępnie, krótko i zwięzłowato można by powiedzieć, że historia Judasza-naśladowcy uczy nas 2 rzeczy:

  1. Ostrzeżenie: uważaj, aby twoje serce zostało blisko Jezusa. Nie tylko twoje kroki. Upadek zagraża każdemu. Nawet tym, co długi czas chodzili z Jezusem, słyszeli wszystkie Jego słowa, widzieli i przeżyli wszystkie Jego cuda.
  2. Wezwanie: do bezwarunkowej miłości, jaką Jezus umiał okazać nawet wobec Judasza. Widział do jego serca, a pomimo tego nie odrzuca go, lecz daje mu stale nowe szanse do upamiętania.

Od powołania do zdrady

O pochodzeniu Judasza dowiadujemy się (albo też nie) na łamach Nowego Testamentu następujące fakty:

  • Powołany przez Jezusa do grona Dwunastu
  • syn Szymona z Kariotu, Iskariot (Jan 6,71 / Mt 10,4). Wykładowcy tłumaczą to jednym z poniższych sposobów
    • Pochodził z miasteczka Kariot. Por. Joz 15,25 – wg. tego chodziło by o miasto w południowej Judei. W tym wypadku byłby jedynym uczniem pochodzącym z terenów poza Galileą.
    • Iszkariot jako pogreczczona wersja aramejskiego słowa dla „zdrajcy“.
    • Zwolennik „sikariim”, tj. ugrupowania „długich noży“, partyzantów, którzy usiłowali o wprowadzenie władzy mesjasza siłą. W związku z tym warto zanotować, że Biblia nie przedstawia ani nie osądza jego poglądy czy sympatie polityczne (czy był zwolennikiem sikariim czy nie…), lecz odkrywa problem jego serca.
  • Jedynym, kto podaje szczegóły o życiu Judasza przed zdradą Jezusa, to ewangelista Jan. Pokazuje obraz narastającego zła w życiu Judasza.
    • był skarbnikiem (Jan 13,29)
    • „był złodziejem, i mając sakiewkę, sprzeniewierzał to, co wkładano” (Jan 12,5). Gardził w ten sposób słowami Jezusa na temat chciwości i obłudy. (por. Mt 6,20; Lk 12,1-3)
    • Jezus jednak już o wiele wcześniej wie o jego sercu: gdy wielu odeszło z powodu mowy o chlebie życia, Jezus wie, że Judasz w duchu też „już nie chodził z nim” (Jan 6,66), bo nazywa go „diabłem” (Jan 6,70-71), choć nie wprost.
  • W podobny sposób kilkakrotnie Jezus jakoby starał się zaoferować Judaszowi kolejne okazje do upamiętania się i nawrócenia ze złej drogi (naprz. po myciu nóg: „wy jesteście już czyści, lecz nie wszyscy”, „Ten, kto spożywa chleb mój, Podniósł na mnie piętę swoją. Jn 13,10.18). Ostania szansa nastąpiła podczas ostatniej wieczerzy, gdy Jezus ponownie wskazuje zdrajcę. Ten jednak nic z tym nie zrobi – kona swe zgubne dzieło.
  • Wstąpił do niego szatan (Łk 22,3; Jan 13,2.27) – najtragiczniejsze stwierdzenie na temat Judasza…

Problem Judasza: Dryftowanie do grzechu. Nam także może to grozić. Wygląda to tak, że chodzimy z Jezusem, ale mamy swoją agendę. Chodzimy z Jezusem, ale nie naśladujemy go. Jedziemy równolegle z nim (jak koleje z Czeskiego Cieszyna w kierunku Karwiny i Hawierzowa), lecz nie w tym samym pociągu… Prędzej czy później drogi się rozstaną. Prędzej czy później Jezus jako radykalnie kochający Mesjasz nie spełni twoich oczekiwań, tak jak nie spełnił oczekiwań Judasza.

Jego problem można by też inacze opisać terminem „moralna fleksybilność”. Moralna fleksybilność odznacza się tym, że wszystko sobie umie wytłumaczyć i usprawiedliwić: robi to, czego ludzie chcą. Liczy się popyt. Moralnie fleksybilny człowiek jest zawsze przekonany, że ma czyste sumienie. aczkolwiek w niedziele nie chodzi do kościoła, to jednak uznaje, że istnieje coś wyższego nad nami.

Konkretny przejaw cichego problemu serca Judasza: problem majątku. Według ewangelii Mateusza i Marka decyzja Judasza zamienia się w czyn bezpośrednio po pomazaniu Jezusa przez kobietę w Betanii w domu Szymona trędowatego. Jan pisze, że była to Maria, siostra Łazarza, który też był wtedy obecny. Co ciekawsze, Jan dodaje, że to właśnie Judasz denerwował się, że lepiej było sprzedać ten olejek i zaoszczędzić.

Ilustracja różnicy pomiędzy drogą Judasza a drogą Bożą: Judasz i Maria

Judasz stoi tutaj w ostrym przeciwieństwie do owej Marii. Ona ofiarowała wielki dar (swoje wiano?) – on szukał zysku.

  • Ona była wielkim dawcą – on wypadł na małego/wielkiego złodzieja.
  • Ona dała 300 denarów (+/- roczne dochody, może nawet jej wiano) – on zyskał 30 srebrników (+/- półroczny zarobek)
  • Ona namaściła Jezusa na pogrzeb – on załatwiał Jego śmierć.
  • Ona namaściła boskiego Arcykapłana – on handlował z ziemskimi arcykapłanami.
  • Gdziekolwiek opowiadana jest ewangelia, jest wspominana także Maria „na jej pamiątkę” (Mt 26,13) oraz na nasze zachęcenie. Judasz też jest wszędzie wspominany – na nasze ostrzeżenie.

Pytanie do każdego z nas: czy nie nosisz w kieszeni swoich „30 srebrników“? Tego, co ważniejsze, niż Jezus w twoim życiu?